poniedziałek, 19 września 2022

Wycieczka po mózgu i Co robimy, gdy śpimy - Akademia Mądrego Dziecka


Układ nerwowy to bardzo ważny i skomplikowany element organizmu człowieka. Dzięki niemu czujemy, przeżywamy emocje, myślimy i zapamiętujemy. Te złożone i niekiedy trudne do zrozumienia procesy zostały ciekawie przedstawione w książkach Wycieczka po Mózgu i Co Robimy, gdy Śpimy. Zapraszam na podróż po mózgu wraz z przesympatycznym neuronem Tymkiem.











Młoda komórka z rodziny neuronów Tymek wyrusza na wycieczkę po mózgu, podczas której dowie się jak działa ten organ i zdecyduje jaką pracę w nim podejmie. Bardzo szybko przekona się, że będzie miał niezmiernie wiele ciekawych funkcji do wyboru. Poprzez znajdującą się w rdzeniu kręgowym windę Tymek dostaje się do mózgu, po drodze dowiaduje się czym są nerwy. Wysiadłszy z windy obserwuje przytłaczającą pracę we wzgórzu mózgu i nie zdążywszy ochłonąć po zetknięciu się z natłokiem bodźców dowiaduje się o nadejściu wiadomości z kory czuciowej. Informuje ona o ukąszeniu Zosi, czyli właścicielki eksplorowanego organizmu, przez skorpiona. Te niebezpieczne wydarzenie mobilizuje do pracy ogromną liczbę neuronów, wyspecjalizowanych w różnych dziedzinach i jednocześnie stanowi dla Tymka niepowtarzalną okazję do podejrzenia ich działań. Wraz z przewodnikiem młody neuron obserwuje działania w korze czuciowej, z niej przechodzi do kory ruchowej, odwiedza też móżdżek i poznaje sekrety układu limbicznego, po drodze zadaje mnóstwo pytań, przeżywa wiele zaskoczeń, niekiedy bulwersują go zaobserwowane wydarzenia, a czasem nawet przerażają. Zafascynowany i podekscytowany, ale też przemęczony doświadczonymi emocjami Tymek wreszcie dociera do kory czołowej, w której kreatywnym zadaniu rodzenia pomysłów oraz analizowania abstrakcyjnych pojęć i symboli dostrzega swoje powołanie.



Książka Wycieczka po Mózgu bardzo sprawnie łączy ciekawą i ekscytującą opowieść o młodym neuronie z wiedzą teoretyczną o działaniu układu nerwowego. Przewodnik Tymka przystępnie opisuje zachodzące w mózgu procesy, dodatkowo wiele stron zawiera oddzielne bloczki tekstu z definicjami omawianych elementów mózgu, dokładnie objaśniające różne zjawiska i dopowiadające to, co nie zostało powiedziane w toku opowieści, opatrzone są one ponadto opisanymi ilustracjami. Wyjaśniając trudne pojęcia, nie stroniący od skomplikowanych nazw autor, posługuje się licznymi porównaniami. Przykładowo mózg przedstawiony jest jako wielkie miasto, podzielone na wyspecjalizowane w konkretnych działaniach dzielnice, a pęczki aksonów, tworzące sieć komunikacyjną, porównywane są do linii telefonicznych. Na samym końcu książki znajduje się podsumowująca wiedzę ilustracja układu nerwowego z opisanymi jego elementami, pomagająca w uporządkowaniu zdobytej wiedzy.




Przedstawiony w książce układ nerwowy to niezwykle barwne i fascynujące miejsce pełne wartych odkrycia sekretów, zaskakujących wydarzeń i ciekawych postaci. Z pozoru chaotyczna, jednak w gruncie rzeczy uporządkowana i dokładnie zaplanowana przestrzeń zachęca do zapoznania się z nią podczas arcyciekawej i wartościowej wyprawy, z której młodzi czytelnicy wyciągną wiedzę o układzie nerwowym, a wraz nią zrozumienie swojego organizmu i zachodzących w nim procesów.






To kolejna część przygód neurona Tymka, który pracuje nad skomplikowanymi projektami w korze czołowej. Bohater jest zmuszony przerwać pracę, gdyż ogłaszana jest pora snu. Niepocieszony tym faktem Tymek pragnie zostać w pracy dłużej i dokończyć projekt, nie rozumie dlaczego tak często ludzie kładą się spać, jest to jego zdaniem nudna i niepotrzebna czynność. Zadaniem wyjaśnienia Tymkowi, że jest wręcz przeciwnie zajmuje się znająca się na rzeczy Pani Rita. Wyjaśnia ona Tymkowi, że sen to niezwykle ważny dla mózgu czas porządków, pokazuje chór neuronów, wytwarzających fale mózgowe, poucza o istnieniu 4 faz snu i dokładnie opisuje fazę REM, przedstawia też zadanie komórek Hipokampu.




 Podczas podróży po świecie snu Tymek odwiedza też niepokojąco odmienne i upiorne obszary mózgu, w których poznaje psotnika odpowiedzialnego za istnienie koszmarów. Po tej przerażającej przygodzie dodatkowo musi zmierzyć się z niebezpiecznym zjawiskiem somnambulizmu (lunatykowania) zanim będzie za późno i Zosia zrobi sobie krzywdę. Co Robimy, gdy Śpimy to świetna kontynuacja przygód neurona Tymka, uzupełniająca wiedzę o układzie nerwowym o nowe aspekty, tym razem związane ze snem. Również zawiera dużo wiedzy i ciekawostek o mózgu, pełna jest trudnych nazw zaprezentowanych w przyjemny i przystępny sposób, chociaż wymagający od dziecka skupienia, poświęcenia sporej uwagi czytanemu tekstowi.

Myślę, że wy również zwróciliście uwagę na ilustracje w tych książkach. Moim zdaniem przyciągają oko ciekawą formą oraz kolorem. Bez tych ilustracji te książki nie byłyby tak wyjątkowe.

Nam bardzo podobają się obie propozycje. A wam?